Grískur strákur, vinur Kára, sagði okkur í gær að hann hefði náð að komast inn í læknisfræði í háskólanum í Aþenu. Þetta eru fagnaðarfréttir. En honum hefur tekist þetta með mikilli vinnu, námi að sumarlagi og svo með því að fá háar einkunnir á prófum þar sem er mikil samkeppni.
Próf ráða því í hvaða fög nemendur geta skráð sig og þau ráða því líka í hvaða háskóla þau geta farið. Þetta á ekki einungis við um læknisfræðina. Annar vinur Kára stóð sig ekki eins vel, hann er að fara að læra tannlækningar í háskólanum í Cluj í Rúmeníu.
Bandarískir vinir okkar sem eiga unglinga eru sífellt að tala um háskólana sem þeir geti komist í. Þeir leita til sérstakra ráðgjafa um skólavist. Í Bandaríkjunum kostar háskólanámið helling – og það er keppni um að komast í bestu skólana. Það er nauðsynlegt að taka góð próf, en svo er reyndar líka sagt að í kerfinu sé spilling og sums staðar hægt að borga sig framhjá aðgangstakmörkunum. En við höfum setið með vinum okkar í boðum vestra þar sem er ekki talað um neitt annað kvöldin löng.
Háskólanámið hefst við 18-19 ára aldur. Eftir að hefur verið valið er ekki mikið svigrúm til að skipta og heldur ekki til að draga námið á langinn.
Þetta er nokkuð annað er hér á Íslandi. Í dag má lesa frétt á mbl.is þar sem segir frá miklu brottfalli námsmanna á Íslandi úr framhalds- og háskólanámi. Sagt er að ein höfuðskýringin sé sveigjanlegt námskerfi. Það er auðvelt að hætta, ætla svo að koma aftur, klára seinna – klára á löngum tíma.
Þetta er auðvitað ekki að öllu leyti neikvætt. Kerfin sem ég vitna í hér að ofan eru kannski of stíf. En lausatökin á Íslandi eru líklega full mikil.
Reyndar er annað sem er nefnt í greininni sem er mikið umhugsunarefni – það er hin alltof mikla áhersla sem við Íslendingar leggjum á bóknám í stað verknáms. Hlutfallið sem nefnt er í greininni er eiginlega alveg fáránlegt.