„Það er mjög fróðlegt að fara yfir þessa spá sem verður að teljast vera óskaspá frekar en raunhæf spá,“ segir Ágúst Ólafur Ágústsson, þingmaður Samfylkingar, í færslu á Facebook-síðu sinni.
Ágúst fjallar þar um nýja þjóðhagsspá Hagstofunnar sem kom út í morgun en spáin tekur til áranna 2019 til 2024. Nokkur athyglisverð atriði koma fram og þannig er til dæmis reiknað með 0,2 prósenta samdrætti í vergri landsframleiðslu í ár frá fyrra ári, einkum vegna minnkun útflutnings. Á næsta ári mun hagkerfið vaxa um 2,6 prósent og áfram út spátímann.
Á næsta ári er spáð 2,4 prósenta vexti í einkaneyslu, 2,8 prósenta árið 2020 en á bilinu 2,5 til 3 prósent árin á eftir. Þá er gert ráð fyrir 3,4 prósenta verðbólgu í ár og 3,2 prósenta á næsta ári. Nánari atriði um spána má sjá með því að smella á þennan hlekk.
Ágúst Ólafur er þeirrar skoðunar að spáin sé fremur óraunhæf og dregur hann fram nokkra punkta máli sínu til stuðnings:
„1. Nú er spáð fyrsta samdrættinum á landsframleiðslunni síðan 2010 í hagkerfinu. Samdráttur á að vera 0,2% á árinu 2019 en þegar við ræddum síðustu fjármálaáætlun í fyrra var gert ráð fyrir 2,8% hagvexti fyrir 2019 í febrúarspá 2018. Viðsnúningurinn er alger. Nú hefur það ræst sem við sögðum í fyrra þegar við gagnrýndum ríkisstjórnina fyrir að gera ráð fyrir 14 ára samfleyttum hagvexti sem hefur aldrei gerst síðan Ísland byggðist.
2. Strax á næsta ári er spáð svipuðum hagvexti og var áður gert ráð fyrir eða 2,6% í stað 2,8% (í raun er gert ráð fyrir svipuðum hagvexti næstu 5 árin og hafði verið spáð). Að mínu mati eru mjög litlar líkur að það gerist enda eru miklar blikur á lofti. Nægir þar að nefna frekari áhrif gjaldþrots WOW, loðnubrestur, kjarasamningar, óvisst olíuverð, hærri flugfargjöld o.s.frv. Í svona árferði má ætla að fólk og fyrirtæki haldi að sér höndum í neyslu, ráðningum og fjárfestingum.
3. Áhrif „lífskjarasamninga“ eru nánast engin á verðlag að mati Hagstofunnar og segir það sína sögu um þá. Almennt séð hafa launhækkanir „lífskjarasamninganna“ nánast engin áhrif á nýja þjóðhagsspá og framlagða fjármálaætlun frá því í mars og segir það einnig sína sögu um innihald þessara samninga sem eru frá því í apríl.
4. Spáð er nánast sama atvinnuleysi og áður var gert ráð fyrir og er það einnig talsverð óskhyggja að mínu mati. Einungis í mars urðu 1.600 manns atvinnulaus (til viðbótar við þau 6.900 manns sem voru atvinnulaus fyrir í landinu ). Það er eins og allir á Ísafirði hefðu orðið atvinnulaus á einu bretti. Mikil óvissa er í ferðaþjónustu og víðar en t.d. eru enn tæplega 3.000 manns sem vinna í bönkum á Íslandi sem er ekki líklegt að haldist til lengri tíma m.a. vegna breytinga í fjármálaþjónustu.
5. Gert er ráð fyrir nánast engum breytingum á verðbólgu frá fyrri spá. Á næsta ári er spáð að verðbólgan verði 3,2% í stað 3,3% í fyrri spá. Ég myndi ekki setja mikinn pening á að sú spá rætist.
6. Gert er ráð fyrir engum breytingum á gengi krónunnar næstu árin. Engum! Hér verð ég bara að spyrja í hvaða heimi menn eru eiginlega? Ekkert OECD ríki hefur upplifað eins miklar sveiflur í raungengi gjaldmiðilsins síns eins og Ísland hefur gert undanfarin 15 ár. Síðustu 12 mánuði hefur gengi krónunnar veikst um 13% en þumalputtareglan er að bara sú lækkun krónunnar myndi þýða 4% aukningu á verðbólgu.
7. Gert er ráð fyrir nánast engum breytingum á olíuverði næstu árin þrátt fyrir Íran, Venesúela, Trump á twitter, breytta neytendahegðun o.s.frv.
8. Samneyslan (neysla hins opinbera) er lækkuð milli áætlana og er það þvert á yfirlýsingar sumra ráðherra um að hér bæri að auka samneyslu frekar en hitt.
9. Ætli eina spáin sem rætist verði einmitt sú að þessi þjóðhagsspá rætist ekki…“
