fbpx
Föstudagur 19.apríl 2024
Eyjan

Að bylta kapítalismanum – meira að segja The Economist talar um það

Egill Helgason
Miðvikudaginn 21. nóvember 2018 16:39

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Katrín Jakobsdóttir segir að tímabil „hagvaxtarstefnunnar“ sé að líða undir lok. Það stendur ekki á viðbrögðunum. Halldór Benjamín Þorbergsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, snýr þessu við og segir að forsætisráðherrann sé í raun að halda því fram að bæting lífskjara sé þá að líða nundir lok – „lífskjarastefnan“. Óli Björn Kárason alþingismaður skrifar í Morgunblaðið og segir að eitt helsta verkefni stjórnvalda sé að tryggja hagvöxt, enda sé hugvit mannsins ótakmörkuð auðlind.

Máski spilar þarna inn í mismunandi skilningur á hagvexti. Fyrir Halldór og Óla Björn er hann jákvæður – nánast skilyrðislaust. Fyrir Katrínu er hann í aðra röndina eyðileggjandi afl – hann grandar náttúrunni og færir auð til hinna ríku.

The Economist fjallar um kapítalismann í leiðara síðasta tölublaðs. Blaðið aðhyllist frá fornu fari kapítalisma og frjálsa markaði – það eru ær og kýr The Economist. En nú, segja leiðarahöfundar blaðsins, að þurfi að bylta honum. Ekki fella hann af stalli, ónei, blaðið boðar ekki sósíalisma, heldur endurlífga hann og orðsporið sem af honum fer.

Til þess þurfi byltingu sem beinist gegn einokun og fákeppni – blaðið áætlar að í markaðsumhverfi nútímans njóti stórfyrirtæki óeðlilegs hagnaðar. Um leið fari hlutur launafólks minnkandi. Afleiðingin sé sú að stór hluti almennings verði fráhverfur kapítalisma. Ef arður væri svipaður og meðaltalið í sögu Bandaríkjanna ætti að vera hægt að hækka raunlaun um 6 prósent, segir The Economist. Það yrði meiri nýsköpun en í kerfi hinna makráðu einokunar- og fákeppnisfyrirtækja. Neytendur myndu fá meira val. Þetta muni kannski ekki stöðva framrás popúlisma, en það væri hægt að auka tiltrúna á kapítalismann.

Eitt af því sem The Economist nefnir að þurfi að gera er að setja lög um hringamyndun sem henta 21. öldinni. Þau ættu ekki bara að virka til að vernda neytendur, heldur þurfi eftirlitsaðilar að hafa meira vald til að grípa inn í sviðum markaðarins sem virka óeðlilega. Þar nefnir blaðið til dæmis hvernig stór tæknifyrirtæki taka úr umferð fyrirtæki sem gætu ógnað stöðu þeirra – líkt og þegar Facebook stökk til og keypti Instagram og WhatsApp fyrir fáum árum.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

Eyjan
Í gær

Guðjón Auðunsson: Áhyggjur af því að áhrif vaxtahækkana eigi eftir að bíta almenning alvarlega

Guðjón Auðunsson: Áhyggjur af því að áhrif vaxtahækkana eigi eftir að bíta almenning alvarlega
Eyjan
Í gær

Jón Gnarr: Forseti tali íslensku á alþjóðavettvangi – íslenskan á að fá að hljóma

Jón Gnarr: Forseti tali íslensku á alþjóðavettvangi – íslenskan á að fá að hljóma
Eyjan
Fyrir 3 dögum

Lýsa vantrausti á ríkisstjórnina, krefjast þingrofs og nýrra kosninga

Lýsa vantrausti á ríkisstjórnina, krefjast þingrofs og nýrra kosninga
Eyjan
Fyrir 3 dögum

Mannréttindadómstóll Evrópu slær á puttana á íslenska ríkinu – Brutu gegn rétti til frjálsra kosninga

Mannréttindadómstóll Evrópu slær á puttana á íslenska ríkinu – Brutu gegn rétti til frjálsra kosninga
Eyjan
Fyrir 4 dögum

Ole Anton Bieltvedt skrifar: ESB er miklu meira en sameiginlegur markaður og evran

Ole Anton Bieltvedt skrifar: ESB er miklu meira en sameiginlegur markaður og evran
Eyjan
Fyrir 4 dögum

Gamli kanslarinn vill fá skrifstofuna sína aftur – Ekki líklegt að það gangi eftir

Gamli kanslarinn vill fá skrifstofuna sína aftur – Ekki líklegt að það gangi eftir
Eyjan
Fyrir 5 dögum

Sögusagnir sem borgin vísaði á bug eiga sér meiri stoð í raunveruleikanum en af er látið

Sögusagnir sem borgin vísaði á bug eiga sér meiri stoð í raunveruleikanum en af er látið
Eyjan
Fyrir 5 dögum

Orðið á götunni: Fylgið minnkað um helming – 40 þúsund vantreysta Bjarna sem sætir afarkostum VG

Orðið á götunni: Fylgið minnkað um helming – 40 þúsund vantreysta Bjarna sem sætir afarkostum VG