Við fjölskyldan vorum að ræða leiðtoga helstu stórvelda. Veltum fyrir okkur í sambandi við þá hvort væri betra að vera illa innrættur og heimskur eða illa innrættur og klár. Það er álitamál.
En slit Donalds Trumps á kjarnorkuvopnasamningnum við Írak er einhver vitlausasti og tilgangslausasti gjörningur í alþjóðapólítík seinni ára. Getur það verið rétt sem Magnús Þorkell Bernharðsson segir að Ísrael og Bandaríkin séu að undirbúa hernað gegn Íran? Magnús var sannspár um Íraksstríðið á sínum tíma – mesta afleik 21. aldarinnar.
Það voru upprunalega Evrópusambandsríki sem hófu samningaumleitanir til að hefta kjarnorkuáætlun Írana. Síðar kom Barack Obama um borð. Samningurinn sem gerður var 2015 kveður á um að Íranir skuli hætta tilraunum til að koma sér upp kjarnorkuvopnum, þeir lúta alþjóðlegu eftirliti – og þrátt fyrir stóryrði Trumps og Netanyahus eru engin merki um að Íran sé að svíkja samkomulagið.
Á móti fengu Íranir aftur að taka þátt í alþjóðaviðskiptum. Þeir fóru meðal annars að kaupa flugvélar af Airbus og Boeing. Bæði fyrirtækin munu tapa stórfé á refsiaðgerðunum sem Trump boðar.
Leiðtogar ESB ríkja hafa gert hvað þeir geta til að bjarga samningnum. Þeir hafa farið í leiðangra til Washington. Þau hafa öll reynt, Merkel, Macron og May. Bretar eru á sama máli og Evrópusambandsríkin – sem undirstrikar enn einu sinni hvað það er vandræðaleg staða fyrir bresku stjórnina að ætla að færa sig burt frá Evrópu og nær Bandaríkjunum, á tíma þegar menn eins og Trump og John Bolton ráða ríkjum í Hvíta húsinu. Trump hótar refsingum gagnvart fyrirtækjum sem stunda viðskipti við Íran – líka evrópskum fyrirtækjum.
Bandaríkin eru hinum megin við Atlantsála. Það mun ekki koma neitt sérstaklega nærri þeim þótt enn sé öllu hleypt í bál og brand í Miðausturlöndum. Þau hafa gert það áður. Bandaríkjastjórn getur þá haldið áfram að réttlæta sín fáránlega háu útgjöld til hermála. En þetta er næsti bær við Evrópu – stríð í Miðausturlöndum hafa bein áhrif hjá okkur eins og ráða má af flóttamannastraumnum frá Sýrlandi sem setti allt á annan endan í evrópskri pólitík.
Kannski var hann bara forsmekkurinn að því sem koma skal? Enn er grafið undan hinu langvinna samstarfi Evrópu og Bandaríkjanna í varnarmálum. Gæti verið hætta á því að það bresti endanlega?
Stefna Bandaríkjanna í þessum heimshluta er náttúrlega þannig að vekur ekkert traust. Og það er alvarlegt mál, að stærsta heimsveldið skuli rúið trausti á alþjóðavettvangi. Bandaríkjamenn standa með ríkjum sem jafn galin og hið hryllilega klerkaveldi í Íran – Saudi-Arabíu sem stendur fyrir hræðilegri fjöldaútrýmingu í Jemen og stóð að baki bæði Al-Queda og ISIS og Ísrael sem er eina ríkið á svæðinu sem á kjarnorkuvopn og er í óða önn að stela landi annarrar þjóðar.
