Ný evrukreppa er í uppsiglingu á Ítalíu. Ítalía er eitt skuldugasta ríki heims. Tveir pópúlistaflokkar eru að mynda þar ríkisstjórn, annars vegar Fimm stjörnu hreyfingin sem enginn veit í raun hvað stendur fyrir og er vinsælastur á Suður-Ítalíu og hins vegar Norðurbandalagið sem hefur meðal annars gert út á það að Norður-Ítalía hætti að borga fyrir Suður-Ítalíu.

Þetta viðhorf endurspeglast reyndar norðar í Evrópu; þar eru það Þjóðverjar sem segjast ekki vilja borga fyrir aðrar þjóðir í Evrópu. Breytir engu þótt Þýskaland hagnist stórlega á evrunni – sem þjóðirnar við Miðjarðarhafið gera alls ekki.

Kannski verður þetta ekki svo bráð kreppa. Ítölsk stjórnmál eru fræg fyrir hvað þau eru óskilvirk. Stjórnir lafa í stuttan tíma og koma engu í verk. Flokkarnir tveir hafa uppi stór loforð um að útdeila peningum – það er eitthvað til af þeim vegna þess að efnahagsástandið hefur batnað nokkuð síðustu árin. En svigrúmið er varla mikið.

Forseti Ítaliu, Sergio Mattarella, kom í veg fyrir skipun Paolo Savona sem fjármálaráðherra. Sá er beinlínis á móti evrunni, varaði við henni á sínum tíma. Það sem menn óttast er grískt vandamál en margfaldað vegna þess að Ítalía er eitt stærsta hagkerfið í Evrópu. Með ákvörðun sinni hellti Mattarella forseti olíu á eld og nú eru flokkarnir tveir enn staðráðnari í að vinna saman. Ef boðað verður til kosninga gætu þeir enn bætt við fylgi sitt – sem yrði mjög vandræðalegt fyrir Evrópusambandið.

Kannski reddast þetta. Það virðist líka vera mórallinn í ESB þessi árin. Timothy Garton-Ash skrifar í Guardian og segir að Emmanuel Macron sé eini leiðtoginn í Evrópu sem hafi áræði og einhverja sýn. Macron vill umbætur á evrusvæðinu. Hann vill að Evrópa finni sinn sameiginlega styrk gegn hægriöfgum, loftslagsbreytingum, andspænis Rússlandi, Kína og Trump – á tíma flóttamannastraums og tækni sem erfitt er að koma böndum á. Lykilhugtakið hjá Macron er „evrópskt fullveldi“. Ef Evrópa gái ekki að sér gætu hörmungar verið á næsta leiti – líkt og álfan gekk í gegnum á síðustu öld.

Garton-Ash segir að það sem er að gerast á Ítalíu styrki boðskapinn um breytingar á evrusvæðinu. En hann sé sá eini sem vilji taka af skarið. Í rauninni sé það Þýskaland sem er vandamálið. Þar ríki stjórnmálaleg stöðnun, ótti við að aðrar Evrópuþjóðir ætli að fara að taka peningana af Þjóðverjum – það sé afar ólíklegt að Angela Merkel rísi upp úr doðanum og geri eitthvað í málunum.

Á íslensku er til hugtakið að fljóta sofandi að feigðarósi. Kannski á það við hér?