Alþjóðasamningurinn MLI, sem ætla er að stemma stigu við skattaflótta, og sem Ísland undirritaði í fyrra, tekur gildi 1. júlí á þessu ári gagnvart þeim ríkjum sem fullgilt hafa samninginn. Undirritunaraðilar samningsins eru nú 78 og hafa yfir 100 ríki lýst vilja til að undirrita samninginn. Samningurinn er sá eini sinnar tegundar og með gerð hans eru unnt að breyta þúsundum tvísköttunarsamninga án þess að stjórnvöld í hverju ríki þurfi að fara í tímafrekar tvíhliða viðræður við hvern og einn samningsaðila.
Efnahags- og framfarastofnun Evrópu, OECD, ásamt leiðtogum G20 ríkjanna kynnti í október 2015 svokallaða BEPS aðgerðaráætlun (e. Base Erosion and Profit Shifting), sem hefur það að markmiði að útfæra lausnir gegn skattaskipulagningu alþjóðafyrirtækja sem gerðar eru í þeim eina tilgangi að skattgreiðslur þeirra verði óvenjulágar eða engar eins og ýmis dæmi sanna. Slíkt er gert með því að nýta glufur í skattareglum einstakra ríkja í samspili við tvísköttunarsamninga með þeim afleiðingum að tilfærsla verður á hagnaði umræddra fyrirtækja frá háskattaríkjum til lágskattaríkja eða –svæða. Þetta þýðir að ríkið þar sem hagnaðurinn myndast í raun, og eigi þar með af almennt viðurkenndri ástæðu skattlagningarréttinn, kann að verða af þeim rétti og verulegum skatttekjum.
Mikilvægur liður í BEPS aðgerðaráætluninni er samþykkt ríkja á marghliða samningi, svokölluðum MLI (e. Multilateral Instrument), sem felur í sér tilteknar breytingar á gildandi tvísköttunarsamningum hvað varðar ákveðnar lágmarkskröfur til að stemma stigu við framangreindum skattaflótta. Ákvæði MLI munu ganga framar tilgreindum ákvæðum í tvísköttunarsamningum þeirra ríkja sem hafa komist að sameiginlegri niðurstöðu um að beita MLI. Í meðfylgjandi tengli er unnt að skoða hvernig tvísköttunarsamningar þeirra ríkja, sem undirritað hafa MLI, munu breytast að því er varðar þau ákvæði sem falla undir MLI.
Fjármála- og efnahagsráðherra undirritaði MLI fyrir hönd Íslands þann 7. júní 2017 ásamt 62 öðrum ríkjum. Þann 22. mars sl. höfðu fimm ríki fullgilt MLI samninginn og afhent staðfestingar þess efnis til OECD. Það var sá lágmarksfjöldi sem þurfti til að hann tæki gildi. MLI samningurinn mun því koma til framkvæmda gagnvart þessum ríkjum þann 1. júlí 2018. Ríkin eru Austurríki, Mön, Jersey, Pólland og Slóvenía. Með þessu er stórt skref stigið í baráttunni gegn skattaskipulagningu þar sem hagnaður er færður til málamynda til ríkja eða svæða þar sem komast má hjá eðlilegri skattlagningu. Reiknað er með að það muni taka a.m.k tvö ár þar til MLI samningurinn verði kominn til framkvæmda hjá öllum undirritunaraðilum.
Íslensk stjórnvöld eru að vinna að fullgildingu samningsins sem m.a. felst í því að þýða MLI samninginn yfir á íslensku. Samhliða er unnið að tilkynningu Íslands til OECD. Samkvæmt henni munu lágmarksákvæði MLI verða tekin upp, auk þess sem tilgreindir verða amk 30 gildandi tvísköttunarsamningar sem óskað er eftir að falli undir MLI. Vonast er til þess að fullgildingarferlinu ljúki vel fyrir lok árs þannig að MLI samningurinn komi til framkvæmda hér á landi um næstu áramót. Nánari upplýsingar um MLI er að finna á vef OECD.
