„Það er ískyggileg staðreynd að árið 2016 gerðist það í fyrsta sinn að nýgengi örorku á Íslandi var meira en náttúruleg fjölgun á vinnumarkaði. Með öðrum orðum: það voru fleiri „nýir“ einstaklingar metnir með 75% örorku það ár en komu nýir inn á vinnumarkaðinn; innflytjendur ekki meðtaldir,“ skrifar Páll Magnússon, þingmaður Sjálfstæðisflokkins, í grein sem birtist í Viðskiptablaðinu í vikunni.
Páll bendir jafnframt á að mesta fjölgun öryrkja sé í hópi ungs fólks. Hann spyr hvort íslensk ungmenni séu veilli á geði en jafnaldrar þeirra á Norðurlöndum:
„Og það sem er kannski enn ískyggilegra er að þessi fjölgun öryrkja er fyrst og fremst meðal ungs fólks. Um 30% allra öryrkja á Íslandi eru innan við fertugt, sem er tvöfalt hærra hlutfall en að meðaltali á hinum Norðurlöndunum. Og stærsti einstaki hópurinn sem kemur nýr inn í 75% örorku eru ungir karlmenn – á aldrinum 20 til 30 ára – vegna geðraskana.
Þetta er grafalvarleg þróun. Alvarlegust auðvitað fyrir einstaklingana sem eiga í hlut – en líka áhyggjuefni fyrir atvinnulífið á Íslandi sem er þá ekki lengur sjálfbært að þessu leyti. Það sem sagt fækkar vinnandi höndum á Íslandi – að frátöldum innflytjendum – þótt þjóðinni fjölgi.
En hvað er hægt að gera í þessu? Er líklegt að íslensk ungmenni séu raunverulega svona miklu veilli á geði en jafnaldrar þeirra á hinum Norðurlöndunum eða hefur þetta eitthvað með kerfið sjálft að gera?“
Páll segir mikilvægt að atvinnulífið komi til móts við ungmenni sem lenda á örorku og komast ekki á vinnumarkaðinn:
„Og það sem er kannski enn ískyggilegra er að þessi fjölgun öryrkja er fyrst og fremst meðal ungs fólks. Um 30% allra öryrkja á Íslandi eru innan við fertugt, sem er tvöfalt hærra hlutfall en að meðaltali á hinum Norðurlöndunum. Og stærsti einstaki hópurinn sem kemur nýr inn í 75% örorku eru ungir karlmenn – á aldrinum 20 til 30 ára – vegna geðraskana.
Þetta er grafalvarleg þróun. Alvarlegust auðvitað fyrir einstaklingana sem eiga í hlut – en líka áhyggjuefni fyrir atvinnulífið á Íslandi sem er þá ekki lengur sjálfbært að þessu leyti. Það sem sagt fækkar vinnandi höndum á Íslandi – að frátöldum innflytjendum – þótt þjóðinni fjölgi.
En hvað er hægt að gera í þessu? Er líklegt að íslensk ungmenni séu raunverulega svona miklu veilli á geði en jafnaldrar þeirra á hinum Norðurlöndunum eða hefur þetta eitthvað með kerfið sjálft að gera?“
Páll hefur áður fjallað um þetta málefni og segist ætla að halda áfram að vekja athygli á þessu málefni þar til tekist verður á við það með aðgerðum. Í FB-færslu þar sem Páll deilir greininni skrifar hann:
„Þið farið kannski að að halda að þetta sé þráhyggja hjá mér – en í grein í Viðskiptablaðinu er ég enn að fjalla um hvernig ungt fólk flykkist nú í stórum hópum inn í fulla örorku. Einkum ungir karlmenn, á aldrinum 20 til 30 ára, vegna geðraskana. Þetta getur ekki gengið svona og ég mun halda áfram að vekja athygli á þessu – á Alþingi og í fjölmiðlum – þangað til eitthvað verður gert!“
