Við erum smátt og smátt að læra það á Íslandi að bankar eru ekki vinir okkar.
Þrátt fyrir að þeir auglýsi eins og þeir séu vinir.
En það er bara lygi. En auglýsingarnar eru vel gerðar.
Bankar eru eigingjörn og andfélagsleg skrímsli sem hugsa bara um eitt: Efnahagsreikning sinn.
Efnahagsreikningurinn ríkir ofar öllu. Frá því er ekki sagt í auglýsingunum.
Þess vegna borgar sig fyrir þá að halda lífi í sumum og afskrifa skuldir þeirra, helst ef þeir eru nógu stórir – too big to fail.
Og þess vegna er einatt í hag þeirra að hirða allt af litla fólkinu, skuldugum fjölskyldum og smáfyrirtækjum.
Í frægri heimildarmynd sem heitir The Corporation segir að stórfyrirtæki séu síkópatar – að framferði þeirra beri öll merki þess. Bankar eru upp til hópa undir sömu sök seldir, að minnsta kosti þeir bankar sem við höfum lifað með á Íslandi síðasta áratuginn. Eitt einkenni síkópata er algjört skeytingarleysi fyrir náunganum, fyrir því hvort hlutir eru réttir eða rangir, og algjör vanhæfni til að skilja afleiðingar gerða sinna.
Þetta er svosem ekkert sérstakt fyrir Ísland, bankar eru alls staðar svona. En það eru til undantekningar. Fyrr í vetur tók ég viðtal við danskan bankamann sem fékk umhverfisverðlaun Norðurlandaráðs vegna þess að hann starfaði samkvæmt öðrum og manneskjulegri viðmiðum – málið er að við þurfum nýtt, öðruvísi bankakerfi.
